اثرات مخرب آلودگی نفتی

نشت نفت در دریا و اثرات زیست محیطی آن

عمده آلودگی دریاها از چاه های نفتی است

آلودگی نفتی دریاهای جهان متاسفانه در دهه های اخیر به عنوان مدفن آلاینده ها، مخصوصا آلاینده های نفتی از سوی انسان استفاده می شود.

مساله آلودگی محیط زیست دریاها از زمان تاسیس سازمان تخصصی سازمان ملل متحد، یعنی سازمان جهانی دریانوردی مورد توجه ویژه قرار گرفت؛

با رشد سریع آلودگی دریا به دلیل نشت نفت از کشتی ها و سراریز شدن ضایعات صنعتی و فاضلاب های شهری به دریا، متدها و رویکردهای جدیدی به وجود آمد.

حدود ۶٠ درصد ذخایر نفتی دنیا در خلیج فارس و به همین نسبت صادرات نفت از این خلیج صورت می‌پذیرد،

همچنین حدود ٩٠ درصد صادرات نفت و فرآورده های نفتی توسط نفتکش های دنیا از تنگه هرمز انجام می شود،

که براساس آمار سازمان بنادر و دریانوردی سالانه ۴٠ هزار شناور از این تنگه عبور می کنند.

در کنار آلودگی های نفتی ناشی از حدود ٧٠ سکوی فعال نفتی در خلیج فارس،

عمده آلودگی های دریایی در این منطقه را تردد نفتکش ها از تنگه هرمز،

آب توازن کشتی هایی که هنوز از سازمان جهانی دریانوردی مجوز نگرفته اند

و تخلیه آب موتورخانه ها و قاچاق سوخت اشاره کرد.

فاضلاب شهری پساب صنایع بزرگ که در مجاورت دریا قرار دارند،

پساب های سکوهای نفتی و پساب پالایشگاه هاست که با توجه به رعایت استانداردهای اعلام شده باز هم این اتفاق می افتد که می توان این اتفاقات را با مدیریت و امکانات به روز بررسی و رفع و رجوع کرد.

از سال ٨٣ آخرین مصوبه شورای عالی محیط زیست عنوان کرد

هر صنعت، مراکز خدماتی و هر نوع فعالیتی که در کنار سواحل دریا مستقر می شود شامل مطالعات ارزیابی قرار می گیرد

از آن زمان به بعد تمام صنایع حتی دهکده های ساحلی و مجتمع های توریستی و کارگاه های خدماتی و انبارها شامل مطالعات قرار می گیرند و در هر مرحله اجرا تا مجوز نگیرد، به بهره برداری نخواهد رسید.

آلودگی نفتی و نفتکش ها

اثرات مخرب آلودگی نفتی

آلودگی نفتی دریا توجه محافل عمومی را به راحتی به خود جلب می کند.

چون قابل مشاهده بوده و اکثر مردم چه مستقیماً در هنگام شنا در سواحل و چه از طریق تصاویر پخش شده در تلویزیون و مطبوعات با اندک فاصله زمانی نسبت به وقوع حادثه از آن مطلع می شوند.

البته بروز آلودگی نفتی فقط از طریق واژگونی نفتکش ها نیست؛

بلکه راه های مختلفی برای ورود آلودگی هیدروکربن های نفتی به دریا وجود دارد.

یکی از راه های انتقال آلودگی نفتی به ویژه در بنادر، شستشوی محفظه بارگیری نفتکش ها و همچنین آبگیری این محفظه ها برای حفظ تعادل نفت در طول مسیر برگشت به سمت حوزه نفتی است.

برای این که درک بهتری از مقدار حجم تانکرهای یک نفتکش داشته باشیم به اعداد زیر توجه کنید:

حجم تولیدی نفت در حدود ٣ بیلیون تن در سال بوده که نیمی از آن از طریق دریا حمل می شود.

طی تخلیه‌ محموله نفت توسط نفتکش ها مقداری از نفت با چسبیدن به دیواره ها در مخزن باقی می ماند،

که در یک تانکر دویست هزار تنی تا ٨٠٠ تن در حد بیشینه (ماکزیموم) می رسد.

آب توازن (آبی که در محفظه ها آبگیری می‌شود برای حفظ تعادل) کثیف و همراه نفت است و طی سفر بازگشتی به دریا تخلیه می شود و مسئول قسمت اعظمی از آلودگی های نفتی اقیانوس های جهان است.

راه های دیگر نشت نفت را حوضچه های تعمیر (منظور اماکن تعمیر و سرویس دوره ای نفتکش هاست)،

پایانه‌های دریایی،

نفت های سوختی و تراوشی،

تصادف تانکرهای نفتکش،

تصادفات شناورهای دیگر و خروج مواد سوختی از مخازن سوختی آنها،

تولید نفت دور از ساحل،

فاضلاب های شهری و صنعتی،

پالایشگاه های ساحلی،

ورودی رودخانه ها و شهرها،

منابع طبیعی مثل دریاچه های طبیعی قیر و  موارد دیگر می توان نام برد.

آثار مهم آلودگی آب

از آثار مهم آلودگی مشکلات زیست شناختی است که برای موجودات زنده دریایی بوجود می آید.

از آن جا که نفت خام یک ماده خالص نیست و در آن انواع هیدروکربن ها با تفاوت های فیزیکی و شیمیایی مختلف وجود دارد،

هنگامی که دریا را آلوده می سازد، به اشکال گوناگون تبلور پیدا می کند که غالباً برای آبزیان مضر است.

تعدادی از آن ها که سبک ترند، بسرعت تبخیر می شوند و هوا را آلوده می سازند.

بخشی بصورت ذرات معلق در دریا شناور باقی ماننده که ماهیان آن ها را خورده و دچار مسمومیت می شوند.

قسمت هایی از نفت جذب پوست آبزیان دریا می شود

و تعدادی نیز رسوب کرده و باعث آلودگی موجودات کفزی می شود.

قسمتی نیز به شکل لایه نازکی در سطح دریا قرار گرفته از نفوذ نور خورشید می‌کاهند.

بخشی نیز بصورت توده  درآمده و در اثر جریان آب بطرف ساحل رفته و سبب آلودگی می شوند.

سرازیر شدن انواع پساب های صنعتی بویژه نفت و فراورده ها و سموم، ضمن آلوده ساختن آب دریا، حیات آبزیان را نیز به خطر انداخته است.

اینجاست که وجود یک نظام نامه محکم و قاطع و اجرای آن توسط تمامی کشورهای حاشیه دریای خزر احساس می شود.

راه های رفع آلودگی نفتی در آب دریاها

راه های متفاوتی برای رفع آلودگی نفتی در آب دریاها استفاده می شود،

از جمله سوزاندن نفت شناور روی آب،

جمع آوری نفت شناور البته به مقدار محدود (به دلیل نبود ابزار مناسب این عملیات)،

جمع آوری نفت های ته نشین شده در ساحل

راه طبیعی آن ته نشین شدن و تجزیه شدن توسط باکتری ها در لایه‌های مختلف آب است که این اتفاق به زمان زیادی نیاز دارد.

به هر حال این نحوه استفاده ما از منابع طبیعی است که واکنش خوب یا بد طبیعت را به ما نشان می‌دهد.

هرچه مسئولانه تر و معقولانه تر از منابع طبیعی استفاده ببریم کمتر گرفتار نفرین طبیعت می شویم.

نشت نفت در دریا